ШАШНЫ ТУХАЙ ЭРГЭЦҮҮЛЭН БОДОХУЙ /хэсэг3/

Шашин, Шинжлэх ухаан хоёр гал ус шиг харшилдаггїй юмаа гэхэд їзэл бодлын хувьд єєр хоорондоо таарч тохирохгїй зарчмын зєрїї ихтэй бїлгээ. Шинжлэх ухаан бол байгаль нийгмийн аливаа їзэгдлийн бодит їнэн, зїй тогтлыг нээн олох, судлах, баталгаажуулах судалгааны арга дээр тулгуурлан їйл ажиллагаага явуулдаг бол Шашин нь ихэвчлэн хийсвэрлэл, логик сэтгэлгээн дээр тулгуурлан єєрийн сургаал номлолоо гаргах бєгєєд тїїнийг нь энэ ертєнцийн бодит боломжинд тулгуурлан батлан нотлох аргагїй бєгєєд тэр чанараараа бас їгїйсгэх буруушаах боломжгїй ажгуу. Шашин шинжлэх ухаан хоёрын гол зєрєлддєг зїйл нь энэ ертєнцийн амьдралаас гадна єєр амьдрал байж болох хийгээд сїнсний ертєнц, бурхан чєтгєрийн тухай ойлголт юм.
Гэвч тїїнийг нь бодитой юу эсвэл хуурмаг зїйл її гэдгийг нотлохын тулд ШУ анх їїссэн цагаасаа хойш /2500/ жилийн турш судлаж шинжилж байгаа боловч єнєєдєр тодорхой хариулт єгч чадаагїй байна. /Хїнийг їхэхэд нь хийсэн тэмдэглэл їхсэн хойно нь хэн нэг шинээр тєрсєн хїїхдийн хаа нэгтээ илрэн гарах, магадгїй зарим тохиолдолд тэр хїїхэд нь урьдах тєрлєє санан дурсах, тэр амьдралдаа эдлэж хэрэглэж байсан юмсаа таньж мэдэх, орхигдсон ямар нэг барилга байшин, газар нутагт хий їзэгдэл бий болж эсвэл їгїй болж орчин тойрондоо аюумшигт байдал бий болгох зэрэг тааварлаж болшгїй їзэгдлїїд їй тїмээр яригдах, зарим тохиолдолд бодитойгоор илэрч, нийгмийн амьдрал практикт ямар нэгэн тєлєв хэлбэрээр оршдог гэх боловч тїїний мєн чанарыг танин мэдэх, тайлбарлах аргыг шинжлэх ухаан олж тогтоогоогїй байна/.
Ертєнцєд болж байгаа энэ їзэгдлїїдийг сїїлийн їед харь гаригийнхантай холбон тайлбарлах, эсвэл ямар нэгэн параллел /зэрэгцээ/ ертєнцийн тухай ойлголттой холбох, байгальд єєрт нь байдаг хараахан бидний таньж мэдээгїй байгаа бодит ертєнцийн зїй тогтолт їзэгдэл ч гэж їзэх зэрэг олон таамаглал яригддаг болжээ.
Орос улсын єнгєрсєн зууны суут тєлєєлєгч, шашин судлаач эрдэмтэн Е.П.Блаватская шашныг хїний їїсэл хєгжлийн їе шатуудаар хувааж, єнгєрсєн ба ирээдїйтэй нь холбон тайлбарласан нь нэн сонирхолтой ажгуу. Мєн эдїгээ цагийн нїдний алдарт мэс зэсэлч Мулдашев Энэтхэг, Тєвдєд явуулсан судалгааныхаа ажлын їр дїнтэй холбон сонирхолтой таамаглалууд дэвшїїлсэн нь цаашид нарийвчлан судлаж їзвэл зохистой асуудлууд ажээ.
Буриад лам Итгэлт хамбатай холбоотой болон ийм тєрлийн їзэгдлїїдийг ШУ тайлбарлаж чадаагїй л байна. Эдгээр материалуудад хїн тєрєлхтний їїсэл хєгжил, хїмїїсийн оюун санааны чадавхийн талаар сонирхолтой материалууд єгїїлсэн байна.Єнгєрсєн зуунуудад амьдарч байсан/ гэгээнтэн хэмээн шїтэгдсэн/ олон эрдэмтэд, лам нар сонирхолтой сургаалуудыг аман буюу бичгэн хэлбэрээр бидэнд їлдээсэн нь сонирхолтой байдаг ажгуу.
Гэвч аль нь ч байлаа гэсэн одоогоор таамаглах тєдий зїйл учир тїїнд тулгуурлан шашныг хамгаалах, тїїний сєрєг їйлдлїїдийг илчлэхээс ухрах, хэтэрхий дур зоргоор нь жолоодлогогїй орхих нь нийгэмд сайн їр дїн їзїїлэхгїй юм.